e000696300000
PärnumaaTori
Toots, A.
1930

Metadata

COL: A. Toots, Pärnu Poegl. Gümn. õpil.
ID: E 69630/3
INF_ELUL: snd. 1857. a.
INF_NIMI: L. Toots
LLIIK: Mardilaulud
LOC: Tori khk.
ZANR: kombekirjeldus
TMP: 1930

Mardi ja Kadripäev.

Umbes 50 aastat tagasi polnud mardi- ja madripäev maal eriline püha. Talus kestsid harilikud tööd õhtuni. Mardi- ja kadripäevaks polnud erilisi ettusi. Ainult kuulsamates ja jõukamates taludes söödi hanepraadi ja hapukapsaid.
Õhtul mindi mardi- või kadrisantideks. Santideks käisid päämiselt mehed, kuna naised enam-vähem hoidusid sellest.
Videvikus kogunesid noored ümbruskonna mehed kokku mardi- või kadripereks. Kokkutulnud valisid eneste juhiks mardiema. Mardiemaks valiti harilikult see, kes oskas hästi pikka mardi- või kadrilaulu. Mardi- või kadriema riietus naisteriietesse, kuna ülejäänud sandid olid omis harilikes rõives. Näod olid kõikidel kat- mata.
Kui oli moodustatud pere, siis mindi peredesse santima - "asju peale ajama". Kaasa võeti oma hobune ja vanker. Vankrisse paigutati saadud annetused. Pääle hobuse ja vankri võeti kaasa ainult viina. Sandid laulsid pere ukse taga, kuni neid lasti sisse. Lauldi väga mitmeid laule. Rohkesti ja palju tarvitati järgmist:
    10  Laske mardid sisse talla,
    11  Mardi küüned külmetavad.
jne.
Teised laulud on ununenud, ainult ühest on meeles järgnevad read:
    15  Mardid tulnud taeva alta,
    16  Hallipilvede vahelta.
Peres tantsiti, lauldi ja noriti andeid. Tüdrukutelt nõuti pastlapaelu, peremehelt vilja jne. Iseäranis maiad oldi herneste järele. Perest saadud anded koguti vankrisse ja siis sõideti järgnevasse perre. Õh- tu jooksul käidi läbi palju peresid. Pea igast perest saadi andeid. Kui aga pere keeldus andmast, siis sajatati ja öeldi, et perel järgneval aastal vili hästi ei kavavat ja loomad taudi surevat.
Ühe õhtuga suudeti koguda palju varandust. Sageli oli neil vilja vakkade viisi. Pärast santimist sõideti lähemasse kõrtsi, kus algas saadud asjade müük. Müük sarnanes oksjonile - kes rohkem pakkus, see ka sai. Saadud raha eest osteti viina. Kõrtsis joodi sageli kolm päeva järjest ja tihti kauemgi, kui rahast jätkus.
Ka naised käisid mardi- või kadrisantideks. Nendega olid kaasas harilikult ka mehed. Käidi perest perre mitte saagi, vaid lõbu ja nalja pärast. Nende santide näod olid harilikult kaetud. Mehed kandsid naisteriideid ja naised meesteriideid. Kuid nende riided polnud igapäevased, vaid kaetud eriliselt kirjude rahvamustritega ja karraga.
Viimane liik sante oli kõikjal lahkesti vastu võetud, kuna esimesi sageli ei lastud sissegi.
Ilmade kohta ei tea erilist tähendust olevat.

The similar poems were computed automatically using an optimized weighted alignment algorithm (Janicki, 2022) on sequences of verses.

Similar poems

E 69596 (3) 61 %
E 69917/9 (1) 61 %
EÜS VIII 503 (101/3) 53 %
E 69401/3 (1) 52 %
ERA II 5, 235 (5) 52 %
E 69745/6 50 %
E 69749b/c 49 %
E 78421/2 (1) 49 %
ERA II 189, 543 (105) 48 %
E 8286 (204) 45 %
E 77865/7 (3) 45 %
E 80186/7 (2) 45 %
ERA II 55, 108 (28) 45 %
ERA II 192, 491 (18) 45 %
ERA II 193, 217 45 %
ERA II 207, 119 43 %
E 69867 43 %
E, StK 42, 192 (21) 41 %
E 69045/7 (2) 41 %
EÜS XII 1523 (95) 41 %
ERA II 193, 167/8 (12) 40 %
ERA II 166, 312 (42) 40 %
ERA II 25, 43 (9) 40 %
ERA II 55, 390 (9) 40 %
ERA II 250, 674 (88) 40 %
EÜS V 248d (12) 40 %
EÜS VII 2523 (505) 40 %
EÜS X 2403 (1b) 40 %
EÜS XI 803 (7) 40 %
E 66107/9 (1) 39 %
H II 18, 600 39 %
E 79548/52 38 %
ERA II 55, 643 (2) 38 %
E 69751/4 38 %
ERA II 130, 317/8 (13) 38 %
E 69603 (3) 37 %
E 69602 (2) 37 %
E 69857 (1) 37 %
ERA II 207, 34 37 %
ERA II 7, 51 (1) 36 %
ERA II 14, 606/7 (28) 36 %
EÜS VII 2600 (215/ 505) 36 %
ERA II 130, 243 (22) 35 %
E 69501 35 %
E 69600 (1) 35 %
EÜS VII 2561 (69) 34 %
E 79553/5 34 %
EÜS XI 897 (98) 34 %
EKS 47, 45 34 %
ERA II 39, 332 (2) 34 %
ERA II 195, 433/4 (1) 34 %
ERA II 207, 54/5 34 %
E 70017 (1) 33 %
E 84800/1 (1) 33 %
E 69634/6 33 %
ERA II 250, 641 (38) 33 %
EÜS III 21 (39) 33 %
ERA II 6, 572 (18) 32 %
ERA II 7, 226 (13) 32 %
ERA II 17, 332 (208) 32 %
ERA II 55, 614 (51) 32 %
ERA II 58, 304/5 (15) 32 %
E 79812/3 31 %
E 69495/6 30 %
E 69666 (1) 30 %
ERA II 138, 27 (42) 30 %
E 79704/5 30 %
ERA II 16, 126 (4) 30 %
ERA II 254, 53 (22) 30 %
E 69174/6 (2) 29 %
E 16737 (10) 29 %
EÜS I 1041/2 (37) 29 %
E 69164/5 (3) 29 %
ERA II 107, 392 29 %
ERA II 298, 448/9 (9) 29 %
E 69606 (1) 29 %
ERA II 207, 150/1 29 %
ERA II 207, 93/4 29 %
ERA II 130, 347 (52) 28 %
ERA II 17, 171/2 (123) 28 %
E 78242/4 (1) 28 %
ERA I 3, 103 (17) 28 %
E 69507/8 (1) 28 %
E 69596 (2) 28 %
E 69799/a 28 %
E 69859/60 (1) 28 %
E 70025 (1) 28 %
E 71461 (2) 28 %
E 78430/1 28 %
E 78613 (1) 28 %
E 81462/4 (1) 28 %
ERA II 207, 134/5 28 %
E 69922 28 %
E 70045/7 28 %
ERA II 132, 182 (44) 28 %
EÜS X 2457/8 (37) 28 %
E 69604 28 %
E 69908/9 28 %
E 78277/8 27 %
E 69603 (2) 27 %
E 69618 (1) 27 %
E 69973/5 27 %
ERA II 37, 172/3 (32) 27 %
E 69604 27 %
E 70031 27 %
E 79667/80 26 %
H II 26, 549/50 (11) 26 %
E 69618 (3) 26 %
ERA II 17, 122/3 (66) 26 %
AES, MT 225, 18 26 %
E 69517/8 26 %
E 69932/5 26 %
H II 34, 316 (15) 26 %
ERA II 299, 396/7 (130) 26 %
ERA II 207, 16/7 26 %
EÜS IX 1182 (32) 26 %
H III 1, 591/2 (14) 26 %
ERA II 55, 255/6 (1) 25 %
H II 68, 660 (9) 25 %
E 78395/6 25 %
E 78274/6 (2) 25 %
ERA II 10, 649/51 (11) 25 %
EÜS VII 2565 (86a/ 148) 25 %
E 8° VI 89 (376) 25 %
ERA II 251, 19/20 (7) 25 %
E 69623/4 (1) 25 %
E 70037/8 25 %
ERA II 195, 388a (11) 25 %
ERA II 83, 472 (15) 24 %
E. StK 8, 99 (1) 24 %
ERA II 207, 131/2 24 %
E 73177/8 24 %
E 69627/9 24 %
E 69884/5 24 %
E 79664/8 24 %
E 78212/3 (1) 24 %
EÜS VII 2445/6 (376) 24 %
E 70021/3 (1) 24 %
EÜS VII 677 (49) 24 %
ERA II 305, 374/5 (7) 24 %
E 69858 (2) 23 %
E 70002/3 (2) 23 %
ERA II 281, 420 (10) 23 %
ERA II 6, 446 (7) 23 %
EÜS VIII 733 (324) 23 %
ERA I 3, 117 (21) 23 %
E 48989/91 23 %
ERA II 166, 348/9 (34) 23 %
EÜS VII 2579 (146a-b/ 295) 23 %
H II 74, 881 (8) 23 %
E 70025/6 (1a) 23 %
E 73108 22 %
E 78245/5a (1) 22 %
ERA II 6, 686 (10) 22 %
E 70014/6 (1) 22 %
EKS 43, 7 (11) 22 %
ERA II 17, 139 (81) 21 %
AES, MT 3, 6 (15) 21 %
ERA II 304, 34/5 (591) 21 %
E 69825/6 (1) 21 %
E 79880/1 21 %
ERA II 207, 35/6 21 %
ERA II 159, 489 (49) 21 %
E 70040/2 (1) 21 %
E 55117/8 (1) 21 %
ERA II 118, 187 (4) 21 %
E 80098/9 (2) 21 %
ERA II 149, 149 (25) 21 %
E 70068/71 21 %
ERA II 97, 588/9 (13) 21 %
EÜS X 2709/10 (288) 20 %
ERA II 258, 156/7 (516) 20 %
ERA II 16, 257/8 (2) 20 %
E 69880/1 20 %
E 79714/6 20 %
ERA II 62, 256/7 (82) 20 %
ERA II 16, 388/9 (21) 20 %
EÜS VII 2415 (295) 20 %
E X 38 (191) 20 %
E 69258/9 20 %
E 68921/3 20 %
E 69597 (2) 20 %
E 69823/4 20 %
E 78252/4 (1) 20 %
H II 47, 172/3 (2) 20 %
ERA II 39, 255/6 (1) 20 %
E 51144 20 %
ERA II 14, 32/3 (4) 20 %
ERA II 147, 59 (4) 20 %
E 64760 (6) 20 %
EÜS X 2750/1 (359) 20 %
ERA II 196, 415/6 (1590) 20 %
ERA II 207, 56 19 %
E 77378 (3) 19 %
H III 18, 293/94 (3) 19 %
E 70060/3 19 %
E 79592/5 19 %
H II 47, 694 (2) 19 %
ERA II 159, 757 (31) 19 %
E 70000/2 (1) 19 %
ERA II 182, 447/8 (331) 19 %
E 69598 (1) 19 %
E 69873/4 19 %
ERA II 191, 284 (15) 19 %
ERA II 7, 252/3 (5) 19 %
EÜS V 861 (121) 18 %
ERA II 7, 439 (95) 18 %
E X 41 (207) 18 %
EÜS IX 1135 (88) 18 %
H I 7, 299 (1) 18 %
ERA II 153, 656 (35) 18 %
ERA II 270, 546 (17) 18 %
E 68995 (3) 18 %
E 84866 (2) 18 %
ERA II 125, 68/9 (142) 18 %
ERA II 17, 301 (183) 18 %
E 79683/4 18 %
EKS 37, 39 (20) 18 %
E 69666/7 18 %
E 69869/72 18 %
E 69360 (3) 18 %
E 69065/7 18 %
E 69196/7 (1) 18 %
E 79823 18 %
E 69862/5 17 %
ERA II 266, 102/3 (213) 17 %
E 69617 (1) 17 %
E 64764/5 (14) 17 %
E 79638/42 17 %
ERA II 261, 639 (11) 17 %
E 80482/3 (1) 17 %
ERM 146, 63/5 (21) 17 %
H II 15, 105 (30) 17 %
E 44774 (16) 17 %
E 69835/7 17 %
E 69144/6 (2) 17 %
E 56912 (1) 16 %
E 68934 (4) 16 %
E 68984/5 (4) 16 %
ERA II 58, 305/6 (16) 16 %
ERA II 207, 24/6 16 %
E 69875/7 16 %
E, StK 8, 87 (5) 16 %
E, StK 19, 72 (59) 16 %
ERA II 125, 353/4 (71) 16 %
E 80798 (2) 16 %
E 79581/3 (2) 16 %
ERA II 39, 79/80 (1) 16 %
ERA II 196, 541/2 (38) 16 %
E 69936/8 (1) 16 %
ERA II 27, 482/3 (27) 16 %
ERA II 86, 31/3 (19) 15 %
E 79545/7 (7) 15 %
E 85523/5 (1) 15 %
E 69032/3 (3) 15 %
E 69316/9 (1) 15 %
E 69708/10 15 %
E 69910/3 15 %
H II 2, 17 (31) 15 %
E 79706/8 15 %
E 79602/6 15 %
E 69928/31 15 %
EÜS XII 1431/3 (19) 15 %
ERA II 16, 377/9 (28) 15 %
E 56993 15 %
ERA II 166, 225 (49) 15 %
ERA II 207, 48/9 15 %
EÜS X 2631 (143) 15 %
E 59524/5 (9) 15 %
E 69780/81 (1) 15 %
H II 40, 903 (6) 15 %
ERA II 16, 468/9 (30) 14 %
E 64243/4 (2) 14 %
E 69677/8 14 %
E 79574/ (1) 14 %
TEM 5, 15/6 (7) 14 %
H II 65, 368 (11) 14 %
ERA II 207, 106/8 14 %
EÜS II 711 (202) 14 %
ERA II 222, 639/40 (43) 14 %
ERA II 207, 27/8 14 %
H III 14, 545/46 (3) 14 %
EÜS X 2454 (31) 14 %
E 80234/5 (2) 14 %
E 79556/8 14 %
ERA II 54, 391 (453) 14 %
E 78259/61 14 %
E 69148/50 (1) 14 %
E 82439/40 (1) 14 %
H II 3, 662 (303) 14 %
E 69240/2 14 %
E 79607/10 14 %
H IV 1, 810/1 (11) 13 %
ERA II 30, 145/6 (2) 13 %
E 54678/9 (3) 13 %
ERA II 56, 313/4 (79) 13 %
H, R 3, 269/71 (1) 13 %
H II 4, 604/5 (84) 13 %
E 70028/30 13 %
ERA II 39, 61/3 (1) 13 %
ERA II 147, 555/6 (7) 13 %
E 69308/11 13 %
EÜS XI 718 (277) 13 %
ERA II 207, 117/8 13 %
ERA II 207, 109 13 %
E 69770/1 (2) 13 %
E 76391/2 (22) 13 %
E 69603 (1) 13 %
ERA II 207, 3/4 13 %
EÜS VII 1929/30 (130) 13 %
E 69509/10 13 %
E 79647/51 13 %
ERA II 195, 330/2 (17) 13 %
E 69664/5 12 %
ERA II 16, 202/4 (24) 12 %
E 68955/7 (3) 12 %
ERA II 306, 366/8 (55) 12 %
ERA II 78, 465 (1) 12 %
ERA II 207, 102/3 12 %
E 69358/60 (2) 12 %
ERA II 207, 18/20 12 %
H II 19, 897 (8) 12 %
E, StK 1, 121 (191) 12 %
H III 30, 535/6 (7) 12 %
E 8° V 43 (163) 12 %
E 69914/6 12 %
E 69983/5 12 %
ERA II 85, 602/4 (3) 12 %
EÜS VIII 844/5 (496) 12 %
E 69763/4 12 %
ERA II 92, 621/9 (35) 12 %
ERA II 137, 409/11 12 %
E 69956/7 12 %
ERA II 16, 442 (1) 11 %
E 84865 (1) 11 %
ERA II 306, 68/71 (63) 11 %
H II 2, 19 (34) 11 %
E 70010/3 11 %
H II 40, 1072/3 (1) 11 %
ERA II 207, 77/9 11 %
E 60892/5 (11) 11 %
E, StK 26, 42 (29) 11 %
EÜS X 2416/8 (4) 11 %
E 80339/40 (4) 11 %
E 69838/40 11 %
E 69127/8 (1) 11 %
E 80459/61 (1) 11 %
E 69721/4 11 %
E 69898/900 11 %
E 85959/61 (1) 11 %
E 69303/5 (2) 10 %
E 8° V 63/4 (254) 10 %
ERA II 207, 5/6 10 %
ERA II 129, 116 (8) 10 %
E 69684/5 10 %
H II 49, 550/51 (11) 10 %
E 69923/5 (1) 10 %
E 69887/90 10 %
E 69982 10 %
E 69597 (1) 10 %
E 54324 (26) 10 %
E 69742 10 %
E 70004/6 (1) 10 %
E 78241 (1) 10 %
EÜS X 2643/4 (171) 10 %
E 69605 10 %
ERA II 222, 376/7 (2) 10 %
E 79577/81 (1) 10 %
H II 22, 403/4 (11) 10 %
ERA II 39, 165/7 (77) 10 %
E 70048/9 10 %
E 70055/7 (1) 10 %
H II 15, 127/29 (5) 10 %
ERA II 159, 482/4 (35) 10 %
EÜS VII 2371/2 (191) 10 %
E 69726/7 10 %
ERA II 291, 402/3 (7) 10 %
ERA II 207, 121/2 10 %
EÜS II 676 (174) 10 %
H I 5, 218 (6) 10 %
H II 65, 7 (14) 10 %