e000698460000
LäänemaaLihula
Erne, Arnold
1930

Metadata

COL: Arnold Erne, Pärnu Poegl. Gümn. IIIh kl.
ID: E 69846/8
INF_ELUL: 72 a.
INF_NIMI: Leena Rakaselg
LLIIK: Mardilaulud
LOC: Lihula khk.
ZANR: kombekirjeldus
TMP: 1930

Mardipäeva kombeid.

Mardipäeva tähtsamaks tunnuseks olid rändavad mardid. Need jagunesid kahte liiki: mardisandid (kes elu ülespidamiseks kerjasid) ja teised, kes lõbu pärast martis olid. Viimasteks olid harilikult kümme kuni kaksteistkümmend noormeest. Noortel meestel olid harilikult pahumpidi pöördud kasukad seljas, õlest vööd ja õlemütsid pääs. Üks martidest oli rõivastanud end naisena ja tema nimeks oli "mardinoorik". Viimane oli rikkalikult kaunistatud helmeste, sõlgede ja rahadega. Liiklemisabinõuks oli hobune vankriga. Martide tulles pandi uks kinni ja siis laulsid nad:
    4  "Eile marte oodati,
    5  ja täna marte vaadati,
    6  nüüd on mardid koju tuln'd
    7  laske mardid tuppa tulla,
pag. 69847
    9  mardi küüned külmetavad,
    10  jalavarvad valutavad,
    11  sõrmeotsad sõitlevad.
    12  marti tulnud kaugelt maalt,
    13  üle pika peerumetsa,
    14  üle laia lasnametsa,
    15  üle soode, üle rabade,
    16  mart on tulnud taevadest,
    17  hõbedatud õrendit mööda,
    18  kullatud kõrendit mööda,
    19  värvitud väravat kaudu,
    20  tinutud tänavat kaudu.
    21  peretütar neitsikene,
    22  talutütar taimekene,
    23  tõuse üles voodista,
    24  sirgu siidilintidesta,
    25  paisu patjade vahelta.
    26  halasta vaese mardi peale
    27  otsi mardile osada,
    28  vaata mardile varada.
    29  puhu tuli tubasse,
    30  lõõtsu lõke lõukasse,
    31  säde sängi sambasse,
    32  kui põle pinus peeneid puida,
    33  ega põle räästas roogusi
    34  laes laastusi
    35  tuli peab ikka toas põlema
    36  pane kas sõrmed põlema."
Tuppa jõudes asus "mardinoorik" kolde lõukale (ahjuesiselt väljaulatuv kõrgem kivinukk) ja ketras kedrevarrega (käsivokk) hüüdes mitu korda:
    39  "Palju lapsi, laiad silmad
    40  igaüks tahab ihukatet!"
Selle järele läks lahti üldine tants. Pilliks oli harilikult lõõts. Lahkudes talust andis pererahvas martidele igasugust vara - päämiselt toidukraami. Mardid lahkusid tänades:
    43  "Aituma eite,
    44  Aituma taati,
    45  Aituma perevanemad,
    46  mardile osa hoidemast
    47  ja vara vaatamast."
Niiviisi lauldes ja trallitades käidi kogu küla läbi. Kui aga marte ei lastud sisse, siis hakkasid nad sajatama. Sajatused käisid päämiselt loomade kohta:
    50  "Üeksa metsa mingu,
    51  üks metsast tulgu.
    52  kivi otsa kõpp,
    53  hundi suhu lops."
Järgmisel pühapäeval peeti nn mardi pulmi, kuhu kogu küla kutsuti. Pulmakraamiks oli kokkukogutud toit. Pulmade kestvus olenes kokkukogutud toidu hulgast.

The similar poems were computed automatically using an optimized weighted alignment algorithm (Janicki, 2022) on sequences of verses.

Similar poems

ERA II 159, 482/4 (35) 31 %
ERA II 17, 301 (183) 28 %
ERA II 16, 388/9 (21) 27 %
H II 40, 1072/3 (1) 27 %
H II 2, 19 (34) 25 %
H II 16, 401/2 (4) 24 %
ERA II 86, 31/3 (19) 23 %
ERA II 16, 291/3 (2) 23 %
E 84927/8 22 %
ERA II 16, 233/7 (1) 22 %
EÜS V 861 (121) 21 %
H II 19, 897 (8) 21 %
ERA II 195, 388a (11) 21 %
E 69381/6 21 %
E 84916/9 21 %
ERA II 306, 68/71 (63) 20 %
ERA II 56, 313/4 (79) 20 %
H II 2, 198/200 (306) 19 %
E 69656/8 (1) 19 %
H II 2, 483/4 (634) 19 %
ERA II 147, 555/6 (7) 19 %
ERA II 172, 43/5 (27) 19 %
ERA II 70, 697/701 (1) 19 %
E, StK 7, 45/9 (9) 19 %
E 69605 18 %
ERA II 17, 332 (208) 18 %
ERA II 195, 314/6 (26) 18 %
E 8° VI 89 (376) 18 %
ERA II 70, 79/85 (1) 18 %
E 13925/6 (30) 18 %
ERA II 55, 614 (51) 18 %
E 69509/10 18 %
H III 4, 465/7 (12) 18 %
EKmS 8° 2, 9/12 (1-3) 18 %
ERA II 6, 686 (10) 18 %
E 69763/4 18 %
ERA II 3, 628/30 17 %
H III 18, 639/43 (12) 17 %
ERA II 7, 51 (1) 17 %
E 69276/9 17 %
E 70578/80 (1) 17 %
E 8° V 63/4 (254) 17 %
H III 30, 535/6 (7) 17 %
H II 2, 338/40 (466) 17 %
ERA II 3, 601/4 (4) 17 %
E 69673/6 16 %
E 69768/70 (1) 16 %
E 80459/61 (1) 16 %
ERA II 256, 319/20 (5) 16 %
ERA II 16, 442 (1) 16 %
EÜS X 2454 (31) 16 %
E 60892/5 (11) 16 %
EKS 37, 39 (20) 16 %
E 69887/90 16 %
E, StK 1, 109/111 (166) 16 %
ERA II 7, 51/2 (2) 16 %
H I 9, 44 (15) 16 %
ERA II 39, 245 (4) 16 %
H II 2, 300/3 (431) 16 %
ERA II 195, 330/2 (17) 16 %
H II 47, 172/3 (2) 16 %
H III 18, 293/94 (3) 16 %
ERA II 7, 252/3 (5) 16 %
ERA II 196, 541/2 (38) 15 %
ERA II 56, 363/5 (28) 15 %
H II 15, 127/29 (5) 15 %
E 66551/3 (1) 15 %
E 70025/6 (1a) 15 %
E 78293/4 (2) 15 %
EÜS X 2416/8 (4) 15 %
E 68908/14 15 %
E 69258/9 15 %
ERA II 17, 171/2 (123) 15 %
H I 5, 218 (6) 15 %
E 69579/81 15 %
ERA II 123, 185/6 (226) 15 %
E 84867/8 (4) 15 %
H III 9, 181/2 (26) 15 %
ERA II 141, 444/6 (6) 15 %
E 85959/61 (1) 14 %
E 80341/3 (5) 14 %
H II 74, 451 (1) 14 %
ERA II 39, 165/7 (77) 14 %
ERA II 159, 489 (49) 14 %
ERA II 222, 639/40 (43) 14 %
EÜS VII 581/2 (3) 14 %
E 69174/6 (2) 14 %
E 85214/5 (5) 14 %
EÜS I 1041/2 (37) 14 %
ERA II 39, 326/8 (8) 14 %
E 69600 (1) 14 %
EKmS 4° 2, 345/47 (56) 14 %
E 69914/6 14 %
E 52163/4 14 %
E 70031 14 %
E 69603 (3) 14 %
E 78252/4 (1) 14 %
E 78427/8 14 %
ERA II 264, 36/7 (57) 14 %
ERA II 207, 16/7 14 %
EÜS X 2643/4 (171) 14 %
ERA II 16, 126 (4) 14 %
H II 27, 627/9 (2) 14 %
H, Ostrov 197/8 (10) 14 %
EKS 6, 1/3 (1) 14 %
ERA II 130, 467/70 (1) 14 %
H II 2, 133/4 (225) 14 %
ERA II 6, 572 (18) 14 %
E 68986/90 (1) 14 %
EKmS 4° 4, 707/8 (12) 14 %
E 68998/9002 13 %
E 69755/60 13 %
E 71432/3 (1) 13 %
E 69604 13 %
E 69908/9 13 %
ERA II 123, 304/5 (9) 13 %
ERA II 77, 448 (96) 13 %
E 69978/81 13 %
E 69660/3 13 %
E 69910/3 13 %
E 69862/5 13 %
H II 26, 1112/3 (13) 13 %
E 79556/8 13 %
EKmS 4° 4, 720 (25) 13 %
ERA II 23, 368/9 (11) 13 %
ERA II 16, 377/9 (28) 13 %
E 69262/5 13 %
H, R 1, 59/60 (1) 13 %
H III 8, 551/3 (9) 13 %
ERM 146, 63/5 (21) 13 %
ERA II 39, 353/63 (3) 13 %
EÜS VIII 1075/7 (69) 13 %
H II 2, 20 (35) 13 %
ERA II 14, 279/81 (18) 13 %
ERA II 207, 131/2 13 %
E 69026/32 (2) 13 %
H, R 1, 165 (6) 13 %
E 69603 (2) 13 %
H II 58, 820/1 (16) 13 %
E 56912 (1) 13 %
ERA II 306, 402/4 (22) 13 %
ERA II 147, 59 (4) 13 %
E 68980/4 (3) 13 %
EÜS IV 1998/2000 (34a) 13 %
E 69501 13 %
E 79592/5 13 %
H IV 2, 485/7 (1) 13 %
E 69951/5 (1) 13 %
E 83445/6 (2) 13 %
E 69420/2 (1) 13 %
E 83337/9 (1) 13 %
EÜS X 2750/1 (359) 13 %
ERA II 39, 79/80 (1) 12 %
ERA II 7, 226 (13) 12 %
E 78277/8 12 %
ERA II 7, 439 (95) 12 %
E 69618 (1) 12 %
EKmS 4° 1, 40/3 (53) 12 %
E, StK 29, 5/8 (5) 12 %
E 70074/5 (2) 12 %
EKmS 4° 4, 721 (26) 12 %
E 69144/6 (2) 12 %
E 44774 (16) 12 %
E 69737/40 12 %
E 80797 (1) 12 %
ERA II 207, 117/8 12 %
E 79710/3 12 %
H I 1, 545/6 (8) 12 %
ERA II 251, 19/20 (7) 12 %
ERA II 17, 302/3 (184) 12 %
ERA II 195, 89/94 (11) 12 %
EÜS X 721 (19) 12 %
H I 9, 43 (14) 12 %
ERA II 55, 643 (2) 12 %
H I 4, 172/3 (44a) 12 %
ERA II 58, 305/6 (16) 12 %
E 68955/7 (3) 12 %
ERA II 195, 433/4 (1) 12 %
ERA II 14, 32/3 (4) 12 %
E 69045/7 (2) 12 %
H II 13, 428 (1) 12 %
E 78250/1 (1) 12 %
H II 13, 554 (64) 12 %
ERA II 42, 158/9 (7) 12 %
E 71461 (2) 12 %
E 69973/5 12 %
ERM 30, 25/7 12 %
E 7756/7 (3) 12 %
ERA II 177, 486 (52) 12 %
E 69377/9 (1) 12 %
H III 2, 829 (24) 12 %
E 69504/5 12 %
E 69828/34 12 %
ERA II 149, 149 (25) 12 %
ERA II 166, 44 (4) 12 %
H II 65, 7 (14) 12 %
E 57391 12 %
E 69160/4 (2) 12 %
E 68929/31 12 %
EÜS VII 2536 (7/ 12) 11 %
E 79545/7 (7) 11 %
E 78246/7 (2) 11 %
EKmS 4° 5, 509 (498b) 11 %
EKmS 4° 5, 554 (527) 11 %
E 70028/30 11 %
E 70004/6 (1) 11 %
E 69867 11 %
E 69742 11 %
ERA II 83, 567/71 (3) 11 %
ERA II 249, 224/8 (6) 11 %
H II 58, 782/3 (16) 11 %
E 78245/5a (1) 11 %
E 8047/8 (34) 11 %
EÜS X 2403 (1b) 11 %
E 23140/3 (2) 11 %
E 79706/8 11 %
ERA II 137, 409/11 11 %
ERA II 39, 287/8 (7) 11 %
E 69497/8 11 %
E 69823/4 11 %
EÜS VI 1400/1 (56) 11 %
ERA II 5, 235 (5) 11 %
E 69956/7 11 %
E 69201/5 (1) 11 %
E 14702 11 %
E 69623/4 (1) 11 %
E, StK 3, 79 (3) 11 %
E 69180/4 (2) 11 %
E 69936/8 (1) 11 %
E, StK 42, 192 (21) 11 %
ERA II 25, 43 (9) 11 %
ERA II 182, 447/8 (331) 11 %
H II 2, 17 (31) 11 %
ERA II 172, 58/60 (12) 11 %
ERA II 212, 455/7 (55) 11 %
E 68977/80 (2) 11 %
E 33259/62 11 %
ERA II 129, 116 (8) 11 %
E 69749b/c 11 %
ERA II 153, 656 (35) 11 %
H III 31, 101/4 (19) 11 %
ERA II 24, 155/6 (1) 11 %
ERA II 132, 182 (44) 11 %
E 69679/83 11 %
E 69728/31 11 %
ERA II 207, 134/5 11 %
ERA II 16, 202/4 (24) 11 %
H III 14, 545/46 (3) 11 %
E 69582/3 11 %
EÜS VII 2470 (426) 11 %
ERA II 159, 322/3 (53) 11 %
H II 16, 547/52 (19) 11 %
H II 54, 516/8 (221a) 11 %
EÜS VII 2273/4 (12) 11 %
E 69819/22 11 %
E 80339/40 (4) 11 %
H II 26, 973/5 (7) 11 %
E 70076/8 11 %
E 79584/91 11 %
H II 10, 725/7 (1) 11 %
E 69726/7 11 %
E 68991/4 (2) 11 %
ERA II 14, 29 (22) 11 %
EKmS 4° 1, 529/31 (1) 10 %
H II 59, 476/77 (18) 10 %
E 85156/7 (1) 10 %
E 78274/6 (2) 10 %
E 69745/6 10 %
E 69708/10 10 %
E 69507/8 (1) 10 %
E 69596 (2) 10 %
E 69859/60 (1) 10 %
E 70025 (1) 10 %
E 78430/1 10 %
E 78613 (1) 10 %
E 81462/4 (1) 10 %
ERA II 195, 458/60 (16) 10 %
E 64764/5 (14) 10 %
ERA II 207, 102/3 10 %
E 60548 (6) 10 %
H III 23, 236/38 (16) 10 %
E A 794/5 (5) 10 %
H II 17, 548/52 (31) 10 %
E 64243/4 (2) 10 %
EÜS XI 854 (72) 10 %
E 69796/8 10 %
E 69932/5 10 %
E 69598 (1) 10 %
E 69873/4 10 %
H II 65, 368 (11) 10 %
E 86455/6 (1) 10 %
ERA II 212, 320 (3) 10 %
EÜS XI 976/80 (83) 10 %
ERA II 39, 332 (2) 10 %
ERA II 78, 399/401 (29) 10 %
ERA II 111, 513/5 (40) 10 %
H II 2, 482 (633) 10 %
ERA II 37, 58/9 (47) 10 %
H II 19, 380/2 (10) 10 %
E 76391/2 (22) 10 %
E 16737 (10) 10 %
ERA II 6, 446 (7) 10 %
ERA II 92, 621/9 (35) 10 %
ERA II 207, 56 10 %
H IV 3, 602/5 (29) 10 %
ERA II 17, 362/4 (245) 10 %
ERA II 110, 57 (126) 10 %
E 69880/1 10 %
EÜS XI 718 (277) 10 %
EÜS IV 1605 (61) 10 %
E 69677/8 10 %
H I 7, 118 (2) 10 %
H II 16, 378/9 (16) 10 %
E 79683/4 10 %
ERA II 207, 5/6 10 %
ERA II 127, 174/8 (87) 10 %
E 78212/3 (1) 10 %
E 9313/4 (5) 10 %
ERA II 10, 611/2 (6) 10 %
E 59524/5 (9) 10 %
ERA II 207, 106/8 10 %
ERA II 159, 757 (31) 10 %
E X 38 (191) 10 %
ERA II 130, 243 (22) 10 %
EKS 31, 3 (5) 10 %
EÜS VII 2523 (505) 10 %
E 70072/3 (1) 10 %
ERA II 207, 35/6 10 %
E 69303/5 (2) 10 %
E 69333/41 (1) 10 %
H I 7, 299 (1) 10 %
E 68932/3 (3) 10 %
ERA II 62, 256/7 (82) 10 %
ERA II 125, 68/9 (142) 10 %
E 85248/50 (1) 10 %
H II 32, 395/6 (2) 10 %
E 71446/9 (11) 10 %
E 79625/30 10 %
E 69127/8 (1) 10 %
EÜS VIII 844/5 (496) 10 %
E 70010/3 10 %
ERA II 16, 257/8 (2) 10 %
E 79714/6 10 %
EÜS XI 653 (167) 10 %

Contains poems